Khi sét đánh vào đám đông, nó chỉ trúng vào một người. Tại sao vậy?
Người "được chọn" khác gì với những người kia? Cơ thể của người đó về
sau thay đổi ra sao? Những nghiên cứu mới đây đã cho phép giải đáp một
số, nhưng không phải là tất cả bí ẩn từ giông tố.
Sét săn đuổi chúng ta
Xác suất sét đánh trúng một người dường như không lớn, tối đa là
1/600.000. Nhưng khả năng đó tăng theo từng năm. Số người bị sét đánh
ngày càng tăng lên, mặc dù bản thân sét phóng không thường xuyên hơn -
vẫn khoảng 8 triệu lần mỗi ngày. Ở Mỹ, các hãng bảo hiểm thống kê số
nạn nhân bị sét đánh, trung bình mỗi năm khoảng 600 người. Hiện tại con
số này đã thay đổi đáng kể - tăng tới 1.500 người. Vậy có phải sét săn
lùng con người như những con thú săn con mồi?
Đôi khi thực tế có thể so sánh sét với một “cơ thể sống”. Một giáo sư
đã đánh giá sét như sau: “Những mũi chống sét dày đặc không làm sét
lúng túng. Khi con đường thông thường đã bị chặn kín, sét tiến tới mục
tiêu từ dưới, nó có đường vòng trong lòng đất”. Nhưng cho đến giờ người
ta không hiểu được cái gì thu hút “cơ thể sống” này tới một cơ thể sống
khác là con người. Có những nhà khoa học thậm chí nghiêm túc cho rằng
đó là do testosterone - hormone sinh dục nam. Họ không tìm thấy cách
giải thích khác bởi 86% những người bị sét đánh là đàn ông, nhưng lực
hấp dẫn của hormone này ở chỗ nào thì họ lại không nói rõ được, mặc dù
khẳng định trong đám đông sét nhất định chọn người có lượng testosteron
cao hơn.
Mồ hôi sôi lên, giày bị cháy thành than
Một điều không kém bí ẩn là tác động của sét khi nó xuyên qua cơ thể.
Tưởng như điện tích hàng chục triệu von và dòng điện hàng trăm ngàn
amper sẽ phải giết chết con người trong khoảnh khắc. Nhưng một số người
không hiểu sao lại sống sót, mà không phải chỉ có một vài người như
vậy. Ở Mỹ con số này là gần 900 người/năm. Đó là thông báo của Hội
những người sống sót sau khi bị sét và dòng điện đánh (LS&ESSI).
Theo bác sĩ thần kinh Nelson Hendler (Mỹ), những người này rất muốn để
người ta nghiên cứu họ, nhưng ít ai lao vào vấn đề này vì cho rằng sét
và dây dẫn trần hoạt động như nhau. Hóa ra là không phải như vậy. Đôi
khi sét không để lại dấu vết gì trên cơ thể, nhưng lại xuyên qua các bộ
phận bên trong. Hoặc ngược lại, sượt qua bên ngoài nhưng làm cháy áo
quần và giày. Đã có trường hợp khi trên cơ thể người mồ hôi sôi lên,
tạo ra đám mây hơi bao bọc xung quanh. Những đồng xu trong túi quần một
người bị nóng chảy ra, biến thành một cục đồng, ở một người khác chiếc
răng vàng bị chảy, người khác nữa bị chảy chiếc dây chuyền trên cổ và
khóa kéo trên quần... Nhưng họ vẫn sống sót.
Các dây thần kinh “cháy” như dây dẫn
Những nghiên cứu cho thấy con người thoát chết bởi vì mặc dù luồng điện
phóng có công suất lớn khủng khiếp nhưng chỉ “xuyên” qua cơ thể trong
vòng vài phần triệu giây. Và không phải lúc nào cũng kịp đốt cháy.
Cường độ tác động phụ thuộc vào trở kháng của các cơ quan và mô, trung
bình khoảng 700 OHM. Số OHM càng lớn, hậu quả càng nặng nề.
Theo bà Mary Enn Kuper, nhà nghiên cứu các chấn thương do sét và chuyên
gia hồi sức của Mỹ, mạch điện của chúng ta - những sợi thần kinh, bị
“cháy” đầu tiên. Trong trường hợp nhẹ nhất vỏ bảo vệ của các sợi này,
về bản chất giống như lớp cách ly ở các dây dẫn, bị tổn thương. Tỉnh
lại sau cơn sốc, nạn nhân thậm chí có thể không cảm thấy những thay
đổi. Đôi khi tác động chỉ thể hiện sau vài tháng, khi các sợi thần kinh
bắt đầu “đoản mạch” và tạo ra những chỗ tiếp xúc ở nơi lẽ ra không cần
có. Điều đó giải thích một số vấn đề ở những người sống sót.
Thực tế nhiều thành viên của LS&ESSI than phiền về sự định hướng cử
động kém, chứng co giật, ù tai, đôi khi không kiểm soát được tiểu tiện,
trở nên cáu gắt hơn. Một người đàn ông bị sét đánh thậm chí còn cạo
trọc đầu, không phải vì đó là mốt mà do không chịu nổi việc tóc thường
xuyên “lay động”.
Nhưng cũng có những tác động tích cực được ghi nhận. Một người tên Ian
Glovache từ Cộng hòa Séc cho biết về sự hồi phục đáng kinh ngạc khả
năng tình dục đã mất đi trước khi bị sét đánh. Theo bà Mary Enn, có thể
ở anh ta đã xảy ra sự “đoản mạch” trong tủy sống và xuất hiện sự liên
kết có tác dụng khôi phục việc truyền các sung thần kinh đảm trách sự
cương cứng.
Phomai chảy
Có trường hợp sét đánh thẳng vào đầu. Khi đó hậu quả rất nghiêm trọng,
từ nổ mắt, hôn mê và tê liệt hoàn toàn đến những hành vi cư xử lạ lùng.
Một trong những bệnh nhân của tiến sĩ Hedler sau khi bị sét đánh đã
“hồi tưởng” lại tuổi thơ và có hành vi như một đứa bé 2 tuổi. Người
khác thì bị mất trí nhớ ngắn hạn, còn anh ta phải ghi ra giấy việc để
đồ vật của mình ở đâu, nếu không sẽ không thể tìm thấy chúng. Ảnh chụp
cộng hưởng từ cho thấy sét ngắt một phần đáng kể não của những người
này. Nhưng thường những tổn thương bị ở từng điểm và cùng một lúc ở vài
chỗ. Các nhà nghiên cứu thậm chí có thuật ngữ “đầu phomai Thụy Sỹ”, với
nghĩa là những chỗ bị tổn thương nằm phân tán, như các lỗ hổng trên
phomai cứng. Không ai có thể nói trước “các lỗ hổng” xuất hiện ở đâu,
nhưng rõ ràng những bất thường phụ thuộc vào vị trí của chúng.
Ông Harold Dean ở bang Missouri trở nên nổi tiếng vì ông không có cảm
giác lạnh nữa. Thậm chí mùa đông ông chỉ mặc áo phông. Chị Elen Vard ở
Anh thì lại có cái mũi thính như mũi... chó. Lần theo mùi, chị có thể
tìm thấy các vật mà trước đó có người đã sờ vào. Còn Hunter Lunge ở
Berlin lại có được khả năng toán học đáng kinh ngạc: nhân nhẩm những số
sáu chữ số. Nói một cách khác sét có thể biến con người trở nên giống
cơ thể đột biến. Nhưng thú vị hơn là hóa ra trong não người còn tiềm ẩn
những khả năng để hoàn thiện.
Cầu chì mất tác dụng
Có một số người sau khi bị sét đánh đã có thể nhìn xuyên qua người
khác. Một phụ nữ có thể xóa các sọc từ trên thẻ tín dụng và các vé tàu
xe bằng cách sờ tay vào. Bà bị tổn thương một vài chỗ ở phần trán trong
não. Một người đàn ông bị “lỗ hổng” ở phần thái dương trái nói rằng anh
ta cảm thấy bức xạ điện từ. Trên thực tế anh xác định được trong dây
dẫn đang có dòng điện hay không.
Thử nghiệm của các nhà khoa học cho thấy việc ngắt một vài phần não,
đóng vai trò kiểu như cầu chì, có thể làm tăng khả năng làm việc của
não. Nhưng ai biết được những chỗ nối mới hay “đoản mạch” trong mạng
lưới thần kinh sẽ dẫn đến hậu quả thế nào? Có vẻ như đôi khi sét có khả
năng “hàn” các tiếp điểm, như trong vi mạch của máy tính. Sét không chỉ
làm tê liệt hệ thần kinh, mà nó còn làm nảy sinh những khả năng bất
thường siêu tự nhiên.